Anders kijken: je verdiepen in de ander is de eerste stap
Hoe leg je als politieagent contact met moeilijk bereikbare doelgroepen en welke beïnvloedingstechnieken kun je daarbij inzetten? In het project Anders kijken volgden bijna 1000 politiemedewerkers trainingen, werd een pilot met netwerkagenten uitgevoerd en blijken succesvolle koffiesessies met statushouders een blijvertje. In de tweede aflevering van de rubriek Hoe gaat het nu met…? kijken we met Carolien Dijkstra van politie-eenheid Amsterdam terug op het project Anders kijken, dat liep van 2017 – 2019.

‘In 95% van de gevallen lukt het de politie goed om in contact te komen met burgers. Maar sommige groepen zijn lastig te bereiken als je ze bijvoorbeeld wilt betrekken bij de wijk, of wilt voorlichten over huiselijk geweld of inbraakpreventie. Hoe kom je in contact met contractarbeiders uit Bulgarije, of met statushouders en hoe bouw je een netwerk op?’ zegt Carolien Dijkstra, manager Politieprofessie en Allianties van politie-eenheid Amsterdam. Die vragen waren het vertrekpunt in het project Anders Kijken.

Open blik
De reden waarom het soms zo moeilijk is om met bepaalde doelgroepen in contact te komen ligt vaak in de communicatie: onjuiste aannames of (voor)oordelen over ‘hoe het werkt’ bij de ander zorgen voor afstand en onbegrip. Dijkstra: ‘Een belangrijk uitgangspunt is dat je als politiemedewerker met een open blik naar groepen burgers kijkt en meeloopt op de plattegrond van de ander. Daarna kun je heel zorgvuldig bepalen hoe je de mensen beter kunt betrekken bij jouw veiligheidsdoelstelling.’

Contact maken
Dijkstra, opgeleid als psycholoog, ontwikkelde voor Anders Kijken verschillende trainingen en workshops met rollenspellen en coaching. Zij maakte daarbij gebruik van de zes beïnvloedingsprincipes van Robert Cialdini (sociale bewijskracht, autoriteit, schaarste, consistentie, sympathie en wederkerigheid). De stappen om beter te communiceren zijn: eerst in kaart brengen welke codes en regels er onder bepaalde groepen leven en dan contact te maken met sleutelpersonen. Dijkstra: ‘Daarop kun je de manier van communiceren goed laten aansluiten. Concreet betekent het dat je soms beter een voorlichtingsavond in een Turks gezondheidscentrum kunt houden dan op het politiebureau. Of dat je op een slimme manier hoteleigenaren uitnodigt voor een bijeenkomst, zodat je hen kunt ondersteunen bij drugsoverlast.’

Netwerk onder statushouders
In het onderdeel Anders kijken naar vluchtelingen hebben 850 statushouders kennisgemaakt met de Amsterdamse politie. Deze koffiesessies waren een succes. Dankzij betere contacten kon de recherche bijvoorbeeld informatie inwinnen over een vermist persoon, of kon hulp worden verleend in een geval van huiselijk geweld. Veel statushouders waarderen de laagdrempelige kennismaking met de politie die in Nederland vaak anders werkt dan zij gewend zijn.

Kleurrijke wereld
Dijkstra kijkt met veel plezier terug op dit project; vooral het ontwerpen van creatieve werkvormen in de trainingen gaf haar veel voldoening. ‘Maar ik heb ook veel geleerd van ontmoetingen met anderen, met een kleurrijke wereld. Ik denk dat er nog veel kansen liggen om medewerkers te trainen om open te staan voor de ander, ook als hun leefwereld ver van je afstaat. Je moet met iedereen professioneel kunnen omgaan.’

Project Anders Kijken in het kort
Het project Anders Kijken (2017-2019) is met subsidie van SAOP uitgevoerd bij Politie Amsterdam. Doelen waren om diverse doelgroepen beter te bereiken en te beïnvloeden. Het project is gericht op onder andere wijkagenten, klachtbehandelaars, voetbalsupporterbegeleiders, etc. Om de doelen te bereiken zijn verschillende interventies ingezet: trainingen op verschillende niveaus, bijeenkomsten voor statushouders (vluchtelingen) en een pilot met netwerkagenten.

  • Resultaten en vervolg
    De trainingen aan 1200 politiemedewerkers zijn goed beoordeeld; bij deelnemers is veranderd gedrag geconstateerd. Er zijn verzoeken om meer trainingen; uitbreiding buiten Amsterdam is in onderzoek.
  • Het onderdeel Anders kijken naar vluchtelingen heeft ertoe geleid dat 850 statushouders kennis hebben gemaakt met de Amsterdamse politie. Hoewel het moeilijk meetbaar is, vinden de betrokkenen het een succes. De bijeenkomsten worden dan ook (2 keer per maand) voortgezet; de capaciteit hiervoor is geborgd in de afdeling Politieprofessie & Allianties van de eenheid Amsterdam.
  • Er zijn twee netwerkagenten begeleid in het ontwikkelen van hun nieuwe rol. De financiering van de begeleiding is overgenomen door het programma Politie van Iedereen. Het onderdeel heeft geleid tot een helder beeld van de competenties van een netwerkagent (en hoe die zich verhoudt tot de wijkagent en interne netwerken), zodat vacatures kunnen worden opengesteld.