Werk verandert en ook de vaardigheden die daarvoor nodig zijn. In het project Future skills wordt onderzoek gedaan naar de drie belangrijkste vaardigheden van de toekomst en wat deze betekenen voor politiewerk. Hierdoor kunnen medewerkers deze vaardigheden verder ontwikkelen, zodat ze beter zijn voorbereid op veranderingen in hun werk. Het onderzoek naar twee vaardigheden is al afgerond en de projectleiders werken nu enthousiast aan de vertaling van de vaardigheden naar de praktijk.

‘Een ontdekkingstocht waarbij abstracte vaardigheden concreet vorm krijgen.’ Zo kun je het project Future skills ook wel omschrijven volgens projectleiders Eveline Baar en Elleke van Gelder. Allebei houden ze zich vanuit de politieprofessie bezig met sociale innovatie binnen de politie. Eveline bij de Landelijke eenheid en Elleke bij de eenheid Oost-Nederland. In 2019 bezochten ze de Social Innovation Summit in Los Angeles. Daar ging het over de vaardigheden van de toekomst en ze vroegen zich af wat deze betekenen voor het werk bij de politie. Zo ontstond het idee voor hun project.

Onderzoek naar de drie belangrijkste future skills

De drie belangrijkste vaardigheden op de werkvloer in 2022 zijn volgens het World Economic Forum:

  • analytisch denken (complex probleemoplossend vermogen)
  • actief leren (leren door te doen en ontdekken)
  • creativiteit (met creatieve oplossingen komen)

Baar en Van Gelder benaderden hogescholen en universiteiten om deze vaardigheden verder te onderzoeken. De eerste vaardigheid (analytisch denken) hebben ze breed vertaald naar ‘omgaan met complexe vraagstukken’. De Hogeschool voor de Kunsten verricht ontwerpend onderzoek naar deze vaardigheid tijdens heel de duur van het project. Verder deed de Hogeschool Arnhem-Nijmegen (HAN) onderzoek naar actief leren en de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) naar creativiteit. Eind 2020 zijn deze twee laatste onderzoeken opgeleverd.

Creatieve concepten

Of de projectleiders al iets kunnen delen van de onderzoeksuitkomsten? ‘Lastig’ vinden ze. ‘Dat zou geen recht doen aan de breedte van de onderzoeken.’ Wat ze wel kunnen zeggen, is dat het niet gaat om totaal nieuwe vaardigheden, maar om vaardigheden die iedereen al in zich heeft. ‘Als we onszelf daar meer bewust van worden, kunnen we die vaardigheden verder ontwikkelen. Bijvoorbeeld door op een andere manier naar situaties te kijken.’

Het klinkt nog allemaal best abstract, daar zijn de projectleiders zich van bewust. Daarom vertalen ze in het tweede deel van het project de onderzoeksuitkomsten naar creatieve concepten waarmee elke politiemedewerker de future skills kan ontdekken en verder kan ontwikkelen. In het voorjaar van 2022, als alle creatieve concepten zijn ontwikkeld en het project ten einde loopt, willen Baar en Van Gelder een ‘experience’ organiseren waar ze alle drie de concepten presenteren. Bezoekers van de bijeenkomst kunnen de concepten dan ook zelf bekijken of uitproberen.

Boek en app

Voor de eerste vaardigheid (complexiteit) werken ze aan een boek. ‘Dit wordt geen gewoon boek, maar een heel bijzonder boek dat het begrip complexiteit eenvoudig en toegankelijk maakt’, vertelt Baar geheimzinnig. Hoe dat boek er precies uit komt te zien, moet volgens haar nog even een verrassing blijven. Eind dit jaar weten we het, dan komt het beschikbaar.

Voor de tweede vaardigheid (actief leren) wordt een app ontwikkeld. Baar legt uit: ‘Via de app volgen medewerkers een challenge van 21 dagen. Elke dag krijgen ze een stukje film te zien en daarna krijgen ze daar een reflectievraag over.’ De challenge helpt dus om de vaardigheid ‘actief leren’ verder te ontwikkelen. Ondertussen denken de projectleiders ook na over een goed concept voor de derde vaardigheid: creativiteit. Maar op dit moment zijn ze er nog niet uit wat dit moet worden.

Toekomstgilde

logo ToekomstgildeOm de drie vaardigheden direct te leren gebruiken in de politiepraktijk hebben de projectleiders ook een ToekomstGilde opgericht. ‘Een gilde is een heel oude vorm van leren’, legt Van Gelder uit. ‘Het is een lerend gezelschap van gildemeesters die tegelijk leerling zijn. We hebben de naam ToekomstGilde gekozen omdat we in dit gezelschap van elkaar willen leren hoe we de future skills kunnen gebruiken en ontwikkelen. Het ToekomstGilde bestaat uit negen collega’s uit de breedte van de politieorganisatie: korpsleiding, Politieacademie, HR en de operationele praktijk in verschillende eenheden. Alle deelnemers hebben een vraagstuk uit de praktijk ingebracht. Eens in de zes weken komen we bij elkaar om aan de slag te gaan met de vraagstukken door analytisch te denken, actief te leren en creatieve oplossingen te verzinnen. Zo ontdekken we wat werkt en wat niet. Die inzichten kunnen we weer gebruiken bij de borging van dit project in de organisatie.’

Innoveren binnen bestaande structuren

logo ToekomstgildeDe kern van sociale innovatie is al doende ontdekken. Deze manier van werken is weleens lastig in een organisatie met vaste structuren, merken Baar en Van Gelder. ‘We ontdekten dat het voor een innovatief project moeilijk is om vooraf alles te bepalen. Een voorbeeld: toen we de subsidie aanvroegen bij SAOP hebben we een uitgebreid projectplan en een kosteninschatting gemaakt, terwijl we op dat moment nog niet wisten welke concepten we zouden gaan ontwikkelen. In de praktijk willen we het soms toch net anders dan in ons projectplan staat. Om die flexibiliteit te kunnen houden, is het belangrijk dat we in gesprek blijven met onze contactpersonen bij de politie en bij SAOP.’

Gelukkig zijn de lijntjes heel kort volgens de projectleiders. ‘We zijn echt blij met de ondersteuning; we kunnen onze vragen altijd stellen. Onlangs hadden we nog een prettig gesprek met het SAOP-bestuur waarbij we het echt over de inhoud van het project hadden. Het bestuur gaf aan ons project financieel te steunen omdat het heel goed aansluit bij de centrale doelstelling van SAOP: mensen die bij de politie werken, toerusten voor het werk van nu, morgen en overmorgen.’

Al met al halen Baar en Van Gelder veel energie uit hun project. ‘Het is mooi om te zien dat abstracte concepten concreet worden. En het is leuk om collega’s uit te dagen anders te kijken naar bestaande situaties. Zeker als je ziet dat hun ogen gaan glimmen omdat ze iets nieuws ontdekken.’